Reporter: Melquiano da Silva
Konselhu de imprensa (CI) hala’o inkontru ho media eletroniku emprime no online hodi koalia kona-ba komemorasaun loron mundial liberdade imprensa. Ne’ebe halao koperasaun servisu entre AJTL no TLPU no mos aprezenta rezultadu monitorizasaun obra jornalista iha periodu pandemia, atividade ne’e hala’o iha salaun konferensia (CI) Kintal bo’ot Dili, Timor – Leste. Kinta Feira. (19-08-2021).
Diretor ezekutivu (CI) Rigobertu Monteiru iha nia deskursu hateten. “Enkontru ne’e ami organiza atu alerta de’it konselhu impensa (CI) halo observasaun kona -ba monotorizasaun no atu fahe atividade importante ne’ebe mak atu halo ba jornalista ho media sira iha loron 26 Agustu agora, conselho impresa lansa kampainha ida atu kontinua halo advokasia ba avinida liberdade impresa.”
Alende atividade hirak iha leten CI mos informa atividades seluk kona-ba Plaka ne’ebe matebian Dr. Sergio Veira de Melo har’i 2002. No mos atividade balibo five (5). No husu Journalista reforsa iha advokasia.
Katak Rigoberto “Hakarak informa de’it katak uluk iha tinan rihun rua rua (2002) Dr.sergio veira de melo ne’ebe mak matebian asina tia plaka ida antes nia fila, hakerek iha plaka ne’e refleta Jornalista nain sanulu resin rua(12) ne’ebe mak mate iha Batugade, depois plaka ne’e la iha tia informasaun. Foin ema aprezenta mai konselu iha fulan rua ka tolu ba kotuk, entaun plaka ne’e mak ita lori ba tau iha rotunda ba too iha Becora no husu ba media sira karik iha tempu bele partisipa ba halo advokasia ida ne’e. Ami mos halo hela aprosimasaun ho ministeiru relevante ho ministeiru estatal atu instala fali plaka ida ne’e, atividade seluk ne’ebe importante mak Balibo five (5). Uluk asosiasaun rua TLPU ho AJTL mai assina surat lobuk ida husu governu atu desidi loron naisonal ba liberdade imprensa nian iha dia diza seis (16) de outubro, entaun lansa kampainha no advokasia ne’e ita hahu iha dia vinte seis (26) de agostu agora,
Koperasaun entre TLPU ho AJTL ami hanoin iha konpetensia CI fo apoiu kapasitasaun ba organizasaun jornalista sira nian ho nune’e tinan oin konselu imprensa sei servisu barak liu ho assosiasaun rua ne’e. kumpri seluk tinan ida ne’e no tinan hirak liu ba kotuk CI sedauk rejistu TLPU ho AJTL hanesan iha programa ida. Husi ne’e ba oin tenki rejistu ona ho orgaunizasaun rua ne’e no oreganizasaun jornalista sira seluk ne’ebe sedauk rejistu karik ita sei halo rejistu ba organizasaun sira ne’e. Ba Media sira rejistu no ba hirak ne’ebe mak seidauk kompleta estatutu editorial ami husu ita boot sira atu kompleta ona, difikuldade ruma atu halo estatutu editirial karik bele halo kontaktu mai ekipa juridika atu fo apoiu.
Iha media barak mak iha ne’e liliu radio mai iha nee husu atu apoiu no estabelese estatutu editorial nee obrigatorio lei, se bele tinan ida n’;e no tinan oin ita hotu bele konsentra hamutuk atu hadia media hotu-hotu iha estatutu editorial. Kuandu hakerek no halo ajeitasaun ruma ita hare ba sira nia estatutu editorial bele dehan ne’e sira nia servisu.
Ami ho TLPU, AJTL halo revizaun ba kodigu de etika ba jornalista sira iha Timor – Leste nian, tinan haat (4) platafoma mos muda maka’as, dala barak ema halo noticia online barak ona,konseliu imprensa komesa hanoin dehan katak karik importante atu halo mudansa ka revizaun ba estatutu kodegu etika ba jornalistika ninian,entaun tinan oin ami hanoin hela atu halo konferensia nacional nebe hautuk TLPU ho AJTL ,konferesia ka konversa naicional jornalista ninian atu halo aprovasaun ba lei kodigu etika ba jornalita ninian nebe prosessu grafiku nee sei servisu hamutuk ho organizasun rua nee iha tinan oin maibe ida nee mais importante liu nebe sei halo hamutuk ho asosiasaun jornalista sira.katak Prezidente (CI)Rigobertu Monteiru.”
Presidenti RTTL – Ep fo sujestaun no enkoraja jouranlista foin sae sira Aprende liu tan, Journalista foin sae sira kontinua estuda hodi bele aumenta kapasidade no koinesementu. Atu nune’e, hala’o kna’ar di’ak liu tan hodi servi ita nia povu.Estuda labele iha limitasaun.
Iha fatin hanesan Prezidente RTTL -EP Sr.Jose Belo,esklarese.”koperasaun ida ne’e, iha antes tiha ona, agora mai hanesan halo extensaun deit no iha koperasaun ida ne’e fo biban ba parte CI ho RTTL hodi bele divulga ou fo sai informasaun kona -ba liberdade imprensa ho lalaok jornalista sira nian hodi hala’o sira nia knaar di’ak liu tan.
Espesifiku konteudu tomak mai husi CI ho RTTL.ep.fo espasu de antena ba iha CI atu bele uza hodi fo sai prgrama sira ne’ebe relasiona iha mundu jornalismo nian, no bele ajuda fo konesimentu balun ba iha kolega jornalista sira .Buat ida ne’ebe maka ita estuda no buka matenek ne’e laos katak ohin fo hotu ona, mesmu ke ami sira ne’ebe fuuk mutin hotu ona ,nehan laiha hotu ona mos sei estuda nafatin, tam-ba ida ne’e duni espera katak ho koperasaun ida ne’e bele tulun liu tan kolega jornalista sira ho media sira bele hala’o kna’ar di’ak liu tan hodi servi ita nia povu.
Presija hasa’e liu tan ninia kualidade iha entermos de konteudu ba programa ninian, tam-ba ita labele uza liberdade ne’ebe maka hau nia liberdade ne’e la ho limites tenki ho liberdade ne’ebe ita iha tenki resposabiliza ba liberdade sira nee. Ami kopera ho se deit, odamatan nakloke ba publiku tam-ba ami impresa estatal laos privada husi tempu ba tempu tenki melhor, ami aprende halo buat balun no hanesan ema sempre iha maibe ami koko atu hadia liu tan para bele servi diak liu tan iha publiku.”
Discussion about this post